Bệnh lao là bệnh gây ra do vi khuẩn lao (Mycobacterium tuberculosis) và thường gây tổn thương phổi. Hầu hết những người bị nhiễm lao thường không có triệu chứng, do vi trùng Lao được cô lập ở phổi, tuy nhiên những người này vẫn cần điều trị vì bệnh có thể bùng phát sau vài năm. Khoảng 5 đến 10% trường hợp phát triển thành bệnh toàn phát với những triệu chứng tại một thời điểm nào đó trong cuộc đời.
Mục lục
Bệnh lao có nguy hiểm không?
Ước tính mỗi năm có 10 triệu người mắc bệnh lao trên toàn thế giới (2019).
Ước tính mỗi năm có 1,4 triệu người trên thế giới chết vì bệnh lao, trong đó 208000 người có tình trạng nhiễm HIV kèm theo. Bệnh lao vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới.
Bệnh lây lan bằng cách nào?
Nguy cơ lây nhiễm bệnh lao thấp đối với hầu hết mọi người. Để trở thành bị nhiễm bệnh, một người thường phải trải qua một thời gian khá dài trong một môi trường khép kín, trong đó có người nào đó mắc bệnh lao. Nguy cơ cao nhất là ở các khu vực có một số lượng lớn các ca bệnh lao (Đông Nam Á và châu Phi) và các tình huống có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng bao gồm:
- Chuyến viếng thăm dài hạn hoặc thời gian lưu trú dài (thường trên 3 tháng)
- Tiếp xúc thường quy với những người trong các bệnh viện, nhà tù hoặc nơi trú ẩn của người vô gia cư.
Những ai có nguy cơ bị nhiễm bệnh?
Lao lây lan từ người này sang người khác qua các hạt dịch tiết nhỏ ở đường hô hấp của người bị bệnh khi ho, khạc nhổ hay hắt hơi sẽ phát tán vi trùng vào không khí. Mọi người hít thở không khí bị nhiễm bệnh có thể mắc bệnh. Khả năng lây lan của căn bệnh này tăng lên khi một người có một thời gian tương đối dài sống trong một môi trường khép kín với một người mắc bệnh lao.
Các triệu chứng của Lao?
Có khoảng 1/4 dân số thế giới nhiễm lao, trong đó chỉ có 5 – 10% biểu hiện bệnh lao.
Những người nhiễm lao có thể khong có biểu hiện bệnh nhưng có thể lây bệnh cho người khác.
Những trường hợp bị nhiễm hầu hết đều không có bất kỳ triệu chứng bị nhiễm trùng cấp tính. Thay vào đó, các vi khuẩn có thể được ngăn cách (cô lập) trong phổi và có thể gây nhiễm trùng sau vài năm sau nếu không được điều trị. Lao về cơ bản là bệnh về phổi, và các triệu chứng có thể bao gồm ho, sốt, ra mồ hôi, giảm cân và ho ra máu. Ở trẻ nhỏ, chúng có thể gây sốt kéo dài hơn 2 tuần, ho và cảm lạnh trên 2 tuần, đáp ứng kém với điều trị các bệnh nhiễm trùng, kém ăn, hoặc sụt cân.
Ở những người tiếp xúc với bệnh lao có cơ hội 5-10% tiến triển thành một trường hợp toàn phát của bệnh với các triệu chứng tại bất kỳ điểm nào trong suốt cuộc đời của họ. Trẻ sơ sinh, người già và những người có hệ miễn dịch bị suy yếu dễ mắc bệnh hơn. Các hình thức khác của bệnh lao cũng có thể xảy ra, đặc biệt là ở trẻ em, như lao toàn thân và lao màng não (màng bao bọc nhu mô não).
Trong một số trường hợp, bệnh lao có thể dẫn đến tử vong.
Các khuyến cáo về việc tiêm vắc-xin
Bệnh lao là bệnh có thể chữa được. Một liệu trình bình thường kéo dài 6 tháng và sử dụng kết hợp 4 loại kháng sinh. Nếu người mắc bệnh lao nhiễm phải vi khuẩn lao kháng thuốc thì thời gian điều trị có thể kéo dài hơn và phức tạp hơn.
Tránh tiếp xúc gần với bệnh nhân lao. Nếu cá nhân có một tình trạng nhiễm lao, họ nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức và không đi du lịch cho đến khi họ đã được rà soát đã hết khả năng lây nhiễm cho người khác. Tránh ăn hoặc uống bất kỳ sản phẩm sữa chưa tiệt trùng ở các khu vực có nguy cơ cao, như sữa bò, thịt bò, vi Lao bò có thể được truyền đi thông qua các sản phẩm này. Ở Việt Nam, chủng ngừa với vắc xin phòng bệnh lao được khuyến cáo trong chương trình tiêm chủng quốc gia và cho tất cả các trẻ sơ sinh.
Vắc xin phòng lao có mục đích chính là phòng bệnh nặng và nguy hiểm tính mạng như các lao phổ biến và lao màng não. Hiện tại, phòng tiêm có vắc xin phòng lao BCG (sản xuất tại Việt Nam).
